Voorwoord van Adam de Jong

Deze digitale nieuwsbrief van het Netwerk Infectieziekten & Harm Reduction (Netwerk I&HR) bereikt ruim 400 professionals uit onder andere de verslavingszorg, ziekenhuizen, maatschappelijke opvang en wetenschap. Als accounthouder binnen VWS ben ik trots op de inzet en samenwerking binnen het netwerk, waardoor kennis breder wordt verspreid en toegepast in de praktijk.

Het belang van harm reduction staat buiten kijf. In Nederland is ten opzicht van de jaren tachtig van de vorige eeuw de gezondheid van harddrugsgebruikers sterk verbeterd en de incidentie van infectieziekten ingeperkt. Toch blijven harddrugsgebruikers een kwetsbare groep, bij wie extra aandacht voor infectieziekten nodig blijft. De afgelopen jaren heeft het Netwerk I&HR een aanzienlijke bijdrage geleverd aan het toepassen en standaardiseren van kennis in beleid, onderzoek en praktijk. Dit zal de komende jaren worden voortgezet. 

Na successen zoals de 'Doorbraakprojecten hepatitis C in de verslavingszorg' werkt het Netwerk I&HR samen met het Platform Strategisch Inhoudelijk Deskundigen Verslavingszorg (PSID) aan de ontwikkeling en implementatie van een uniform beleid op somatiek en infectieziekten. Ook gevangenissen zijn een belangrijke vindplaats van verslavingsproblematiek. Het Netwerk I&HR zal komend jaar samen met de Contactpersonen Middelen & Verslaving in de PI's en de Stichting Verslavingsreclassering (SVR) een netwerkstructuur opzetten om de samenwerking, onderling en met de verslavingszorg, te verbeteren en te borgen.

Adam de Jong
Directie Voeding, Gezondheidsbescherming en Preventie, Ministerie Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Minister Schippers informeert Tweede Kamer over Nationaal Beleidsplan Chronische Hepatitis

Het Nationaal Beleidsplan Chronische Hepatitis is opgezet mede naar aanleiding van het advies van de Gezondheidsraad. In dit advies wordt casefinding in 5 risicogroepen geadviseerd, waaronder (ooit) regelmatig injecterende drugsgebruikers. In de kamerbrief gaat Minister Schippers onder andere in op harm reduction in de verslavingszorg en detentie, en noemt zij de doorbraakprojecten voor opsporing en behandeling van hepatitis C en de toolkit die hieruit voortgekomen is.
 
Bron: Ministerie van VWS, februari 2017

Harm Reduction nu opgenomen in de Handreiking Gezonde gemeente

In de handreiking Gezonde gemeente is informatie beschikbaar over Harm Reduction voor gemeenten. Interventies als spuitomruil, laagdrempelige voorzieningen en informatie over opiaatonderhoudsprogramma's komen aan bod. Gemeenten weten nu waar zij meer informatie kunnen vinden.

Bron: Loket gezond leven, maart 2017

Nieuwe rapportages over opiaatbehandeling

Mainline heeft twee rapportages over opiaatbehandeling gepubliceerd: Een signaalrapportage vanuit het perspectief van de gebruikers, en een rapportage over implementatie van de RIOB en cliëntparticipatie bij methadon verstrekking. 

Bron: Mainline, oktober 2016

Testen op hepatitis B en C: waarom, wie en hoe?

In dit rapport wordt ingegaan op het vergroten van bewustzijn rondom HCV en HBV en het informeren over test- en diagnosemethoden in Europa. Daarbij is er specifieke aandacht voor deze activiteiten binnen harm reduction voorzieningen.

Bron: Correlation Network, december 2016

Status van Harm Reduction wereldwijd 2016

Het jaarlijkse rapport "The Global State of Harm Reduction" laat voor 2016 een zorgelijke stabilisatie zien in de nodige opschaling van het wereldwijde aanbod van harm reduction voorzieningen. Het gebruik van injecterende drugs en dood door overdosis neemt weer toe. Met name in gevangenissen is de situatie ernstig, slechts een klein aantal landen voorziet in spuitomruil of overdosis trainingen in gevangenissen.

Bron: IHR, eind 2016

Een overzicht van harm reduction in gevangenissen in 7 EU-landen

Dit artikel geeft een kort overzicht van harm reduction in gevangenissen in Catalonia (Spanje), Griekenland, Ierland, Italië, Letland, Polen, en Portugal. Terwijl deze landen een breed aanbod aan harm reduction voorzieningen hebben, blijft harm reduction in de gevangenissen achter. Waar harm reduction aanbod wel beschikbaar is en toegankelijk in gevangenissen, ziet men verbetering van de gezondheid en significante afname van HIV en HCV infecties. 

Bron: Harm Reduction Journal, oktober 2016

Een onderzoek onder gebruikers van Deense gebruiksruimten

Onderzoekers ondervroegen 154 gebruikers van drugsgebruiksruimten in Denemarken over de manieren van gebruik van deze ruimten en of men via deze ruimten makkelijker toegang verkreeg tot specialistische gezondheidszorg. De conclusie was dat de gebruikers door medewerkers van de gebruiksruimten geïnformeerd worden over gezondheidsgerelateerde zaken en harm reduction interventies. Bepaalde subgroepen werden minder goed geholpen en voor deze groepen is meer onderzoek nodig.

Bron: Harm Reduction Journal, oktober 2016

Medische heroïnebehandeling in Zwitserland: Succesvol regelen van aanbod en gebruik van een hoogrisico injecteerbare drug

Aan de hand van de ervaringen met de behandeling van ernstig opiaatverslaafden met heroïne onder medisch toezicht, worden de voordelen en argumenten om deze vorm van behandeling op te schalen in dit artikel uiteengezet. Ook Nederland en een aantal andere landen waar deze behandeling wordt geboden, worden als voorbeeld aangehaald. Lees hier het hele artikel. 

Bron: IDPC, januari 2017

In Ierland kan men van start met de eerste Ierse gebruiksruimte

In Ierland kan een eerste gebruiksruimte voor drugsgebruikers opgezet worden, nu de Misuse of Drugs (Supervised Injecting Facilities) Bill 2017 is aangenomen. Deze wet maakt het de Minister van Gezondheid mogelijk om een vergunning voor gebruiksruimten te verlenen. De eerste ruimte zal in Dublin gevestigd worden en deel uitmaken van een pilot. 

Bron: Irish Department of Health, februari 2017

Na UNGASS 2016

De Commission on Narcotic Drugs heeft in januari via vergaderingen de discussies over verdere implementatie van het UNGASS Outcome Document voortgezet. Verslagen hiervan zijn beschikbaar op de CND Blog.

Bron: IDCP Alert, januari 2017

Wereldaidsdag 2016: Toename aantal hivinfecties in Europa

De WHO meldde op Wereld Aids Dag, december 2016, dat in 2015 meer dan 153.000 mensen besmet raakten met hiv, het hoogste aantal sinds 1980 en 7% meer dan in 2014. In totaal zijn ruim 2 miljoen mensen in de WHO-Europaregio besmet met hiv. Vooral in Oost-Europa is een stijging te zien waarbij onbeschermde seks en onveilig drugsgebruik belangrijke transmissieroutes zijn. In West-Europese landen is onveilig seksueel contact tussen MSM de belangrijkste transmissieroute voor hiv. In Nederland werden in 2015 circa 900 nieuwe hiv patiënten in de zorg geregistreerd.

Bron: Aidsfonds, WHO, december 2016

13-17 maart 2017 60th session of the Commission of Narcotic Drugs (CND). Wenen, Oostenrijk

Zie de link voor het zeer diverse programma. Voor dit congres is er een app beschikbaar die deelname aan de sessie faciliteert.

21 maart 2017 Transmissiedag voor professionals in de infectieziektenbestrijding. Amersfoort 
Het RIVM Centrum Infectieziektebestrijding organiseert de jaarlijkse Transmissiedag voor GGD-artsen en -verpleegkundigen, medisch microbiologen, hygiënisten en andere professionals in de infectieziektebestrijding.

18 en 19 april 2017 Hepatitis C Community Summit Amsterdam 
Hoe brengen we Hepatitis C patiënten, de farmaceutische industrie, overheden en artsen bij elkaar zodat nieuwe medicijnen voor iedereen beschikbaar komen?

14-17 mei 2017 25th Harm Reduction International Conference (HR17) Montreal, Canada
Het thema dit jaar is: 'At the Heart of the Response' en brengt een diversiteit aan professionals samen om van elkaar te leren, met elkaar te delen en samen te werken.