Kun je deze e-mail niet goed lezen? Bekijk dan de online versie.
Nieuwsbrief Tabaksontmoediging | 2018 | nummer 5
Column

Mythes

Mythes

Binnen de gezondheidszorg bestaan allerlei hardnekkige mythes over het bestrijden van roken, die zowel door werkgevers als door rokers zelf worden opgeworpen. Anton van Balkom is coördinator GGZ rookvrij en bespreekt deze mythes in zijn column.

Onderzoek en projecten

Geen verschil in dampen tussen hoge en lage SES

Een studie onder ruim 50.000 Amerikanen toont aan dat er geen significante verschillen zijn in het gebruik van e-sigaretten tussen volwassenen met een hoge en een lage SES. Wel roken mensen met een lagere SES meer.

Evenveel diabetes bij rokende vrouwen als mannen

Het relatieve risico op het krijgen van diabetes type 2 voor vrouwen die roken is even groot als voor mannen die roken, volgens een systematische review. In vergelijking met niet-rokers stijgt het risico op het krijgen van diabetes met 35% voor mannelijke rokers en met 27% voor vrouwelijke rokers.

Financiële beloning meest effectief voor stoppen met roken

Een RCT naar het effect van verschillende interventies op het stoppen met roken en het volhouden hiervan toont aan dat financiële beloningen in combinatie met gratis hulpmiddelen de meeste kans op succes bieden.

Agressiviteit kind niet veroorzaakt door rokende zwangere

Een meta-analyse naar een relatie tussen agressief gedrag gedurende de kinderjaren/ adolescentie en roken tijdens de zwangerschap laat een beperkt verband zien. Het lijkt erop dat ervaringen later in de adolescentie meer bijdragen aan agressief gedrag dan een rokende moeder.

Nieuwe generatie rookt minder

Een Amerikaanse cohort studie (n=23.500) toont aan dat kinderen geboren in 1970 tot 8 keer meer roken dan kinderen geboren in 2001. De grote afname in roken tussen beide cohorten is te danken aan een hoger opleidingsniveau bij moeders en een daling in aantal rokers in de omgeving van jongeren.

Hollandse Nieuwe

Ben de Jong (Gelderse Vallei) toont aan dat het geven van nicotinevervangende therapie op de intensive care unit de mortaliteit of aantal ernstige complicaties niet verlaagt bij rokers die worden opgenomen.

Dirk-Jan Van Mourik (Universiteit Maastricht) toont aan dat meer en meer rokers het niet-zichtbaar maken van tabaksproducten bij verkooppunten en winkels steunen om zo het stoppen van roken meer aan te moedigen.

Evelien Kuip (Radboud UMC) ziet dat de plasmadosis fentanyl van fentanylpleisters lager is bij rokers, maar in haar onderzoek was dit niet statistisch significant.

Jeroen Bommelé (Trimbos-instituut) schreef een verkenning over het preventiebeleid met betrekking tot roken in de JGZ.

Kim Romijnders (RIVM) vond vele factoren die de aantrekkingskracht van e-sigaretten en de motieven voor het gebruik beïnvloeden.

Maartje Harbers (RIVM) schreef een rapport over de gezondheidsverschillen tussen 11 Europese landen, waaruit blijkt dat Nederlanders nog bovengemiddeld veel roken.

Marc Willemsen (Universiteit Maastricht) deed een grondige wetenschappelijke studie naar het tabaksbeleid in de unieke Nederlandse context van het polderen van overheid met samenleving en bedrijfsleven en de dominantie van een nationale liberale ideologie.

Het Nationale Expertisecentrum Tabaksontmoediging heeft een infographic uitgebracht over de gevolgen van meeroken voor kinderen en volwassenen.

Het RIVM heeft voor 100 sigarettenmerken die in Nederland op de markt zijn de teer, nicotine en koolmonoxide (TNCO) gehalten gemeten. Uit dit onderzoek blijkt dat rokers veel hogere doses schadelijke stoffen inhaleren dan gedacht werd.

Thomas Kuijpers (Universiteit Maastricht) komt tot de conclusie dat de steun voor toekomstige tabakswetgeving hoger is bij mensen die vinden dat kinderen tegen tabak beschermd moeten worden.

Pharos en Trimbos-instituut hebben een infosheet "Vluchtelingen en middelengebruik" opgesteld met als meest opvallende resultaat dat Syrische mannen meer roken dan Nederlanders, ook in het bijzijn van kinderen.

Yvonne Staal (RIVM) concludeert dat alternatieven voor tabaksproducten aantrekkelijker zijn voor rokers als ze lijken op tabakssigaretten en aangepast kunnen worden aan de voorkeuren van de gebruiker.

Een expertgroep heeft het 'Praktijkadvies gebruik nicotinevervangende middelen in de zwangerschap' opgesteld, als aanvulling op het eerder verschenen addendum.

Lopende zaken

De onlangs verschenen bureaukaart 'Een rookvrije start begint in de buik' geeft informatie over onder andere de risico's van roken in de zwangerschap, een stappenplan dat professionals kan helpen een gesprek aan te gaan over roken en de doorverwijsmogelijkheden.  

De werkgroep Rookvrije Zorg verzamelt best practices die bijdragen aan een rookvrije zorginstelling. Hebt u een best practice op de 8 domeinen die staan beschreven in de self audit van The Global Network for Tobacco Free Healthcare Services? Mail deze naar Rianne de Roos van het UMCG. 

Visor is een project van de Universiteit Maastricht dat als doel heeft een online keuzehulp te ontwikkelen voor rokers die willen stoppen. Voor dit project zijn we op zoek naar zorgprofessionals op het gebied van stoppen met roken counseling. Kijk voor meer informatie en/óf voor het aanmelden op www.visor-keuzehulp.nl.

In september start voor de vijfde maal de campagne Stoptober. Doel van Stoptober is om rokers aan te moedigen 28 dagen niet te roken. Doe mee als zorgprofessional en bestel de gratis Stoptober Toolkit met posters, visitekaartje en flyers in de webwinkel.

Beleid

Wijzigingen tabaks- en rookwarenwet

Per 1 juli gelden praktisch dezelfde regels voor elektronische rookwaren zonder en met nicotine: het product moet onder andere voorzien worden van een bijsluiter en waarschuwingstekst. Ook zijn er nieuwe eisen gesteld aan de verpakkingen van tabaksproducten: elementen waarmee extra aandacht wordt getrokken zijn niet meer toegestaan.

WHO rapport ‘Time to deliver’

De WHO commissie over non-communicable diseases (NCD) heeft het rapport 'Time to deliver' uitgebracht met aanbevelingen over het terugdringen van NCD's. Wereldwijd verloopt de strijd tegen NCD's trager dan gehoopt: het doel van dit rapport is daarom om landen in staat te stellen om verschillende doodsoorzaken, waaronder het gebruik van tabak, tegen te gaan.

WHO protocol van kracht: illegale tabaksproducten de wereld uit

Nu het Protocol to Eliminate Illicit Trade in Tobacco Products van de WHO reeds door 40 landen is geratificeerd, zal deze binnenkort van kracht gaan. Zo wordt onder andere een Track and Trace systeem ingezet, waarbij een pakje sigaretten een code bevat en zo kan worden teruggevonden in het illegale circuit. Het protocol is reeds ondertekend maar niet nog geratificeerd door Nederland.

Media

Jellinek en Scouting Nederland rookvrij

De verslavingszorginstelling Jellinek is sinds 1 juli rookvrij. Naast dat roken op het gehele terrein verboden is, zullen de medewerkers ondersteuning bieden bij het stoppen van roken. Ook zegt Scouting Nederland nee tegen roken. Op deze manier willen zij kinderen de kans geven om in een gezonde omgeving te spelen.

Smokefree Challenge groot succes!

De afgelopen 6 maanden hebben 58 scholen voor middelbaar onderwijs in Nederland meegedaan aan de Smokefree Challenge, een klassikale niet-rokenwedstrijd waarbij ze uitgedaagd werden 6 maanden niet te roken. In totaal hebben 93 klassen de wedstrijd volgehouden. Gefeliciteerd klas 1H2 van het RSG Simon Vestdijk uit Harlingen en klas 1B van het Clusius College in Purmerend!

KLM en Lidl stoppen verkoop sigaretten

KLM wil meer aandacht besteden aan gezondheid en sport en heeft naar aanleiding daarvan besloten geen sigaretten meer te verkopen tijdens hun vluchten. Ook Lidl Nederland kiest ervoor sigaretten uit de rekken te halen. Volgens Lidl geeft zijn de verkoopcijfers van sigaretten de afgelopen jaren teruggelopen en is de verkoop niet meer rendabel.

Omgevingswet Nederland voor rookvrije generatie

De nieuwe omgevingswet, die vanaf 2021 in zal gaan, biedt gemeenten meer mogelijkheden om de Rookvrije Generatie te helpen realiseren. Uit onderzoek van KWF Kankerbestrijding blijkt dat er meer juridische ruimte is om gezondheidsdoelen te betrekken in de plannen voor de ruimtelijke ordening. Wales loopt op ons voor; zij gaan vanaf de zomer 2019 roken rondom scholen, speeltuinen en ziekenhuizen wettelijk verbieden om passief roken te verminderen.

Tabakszaken krijgen illegale verkoopbonussen

De Onderzoeksredactie Tabak heeft ontdekt dat tabakszaken bonussen ontvangen van tabaksfabrikanten voor verkoopresultaten en extra aandacht voor hun merk. Mogelijk gaat het om honderden contracten, waarbij de bonussen soms oplopen tot in de duizenden euro's. Ook wereldwijd speelt de tabaksindustrie nog een enorme rol in de promotie van tabakswaar.

Agenda

Volgende nieuwsbrief

De volgende nieuwsbrief verschijnt dinsdag 4 september 2018.

Binnenlandse bijeenkomsten

Nieuwe richtlijn stoppen met roken-ondersteuning aan zwangeren, 3 september 2018, 17.30-21.00. Voor leden van het Kwaliteitsregister Stoppen met Roken. Zie het voorlopig programma. Aanmelden bij Danielle Branderhorst.

Buitenlandse bijeenkomsten

Society for Research on Nicotine and Tobacco (SRNT) Europe, 18th annual conference, 6-8 september 2018, München, Duitsland

The eighth session of Parties to the WHO Framework Convention on Tobacco Control (COP8), 1-6 oktober 2018, Genève, Zwitserland

14th Annual conference on the International Society for the Prevention of Tobacco Induced Diseases, 4-6 oktober 2018, Izmir, Turkije

Gastredacteuren

Deze nieuwsbrief is samengesteld door Sofie Flament en Karlijn Vermeer, co-assistenten van het UMCU.

Redactie:

Esther Croes
Toine Ketelaars
tabaksontmoediging@trimbos.nl

www.trimbos.nl
www.rokeninfo.nl

Volg ons op twitter

copyright © Trimbos-instituut 2016