The risks of second and third hand smoke

De Amerikaanse kinderarts Karen Wilson spreekt donderdag 13 oktober op de speciale themadag kinderen en meeroken. In deze column legt zij vast uit wat de gevolgen zijn van meeroken en van "derdehandsrook", de rookresiduen die achterblijven op muren, in kleding en op het tapijt. Opgeven voor deze dag kan bij Danielle Branderhorst.

Soms is DNA-schade 30 jaar na stoppen met roken nog niet hersteld

Van 16.000 personen uit 16 internationale cohorten werden bloedmonsters gebruikt voor een meta-analyse over het verband tussen roken en DNA-methylering. DNA-methylering is een epigenetisch proces waarbij de structuur van het DNA verandert. Er werden op 185 gebieden DNA-verschillen gevonden tussen rokers en niet-rokers. Hoewel bij ex-rokers het lichaam na verloop van tijd herstelt bestonden er in sommige gevallen na 30 jaar nog steeds verschillen tussen bepaalde genen.

Over de hele wereld roken arme mensen meer

Mensen met een lage sociaal-economische status roken vaker. Dat gold al in de jaren negentig van de vorige eeuw, en een recente meta-analyse laat zien dat daar in deze eeuw geen verandering in is gekomen. Ook blijkt het een wereldwijd fenomeen te zijn dat een lager inkomen is geassocieerd met een hogere prevalentie van roken (OR 1.45, 95% BI 1,35-1,56). De associatie wordt gevonden in alle WHO-regio's.

Waarom roken mensen met een depressie bovengemiddeld?

Deze systematische review (297 publicaties) ging na welke psychologische toestanden bij mensen met een depressie een motief vormen om te roken. Drie primaire mechanismen vormen de basis van voortgezet rookgedrag bij mensen met een depressie: een laag positief affect, een hoog negatief affect en cognitieve beperkingen. Een affect is een patroon van waarneembaar gedrag waarmee een subjectief gevoel (of emotie) tot uitdrukking wordt gebracht.

De elektronische sigaret en stoppen met roken

Een update van een eerdere Cochrane Review over de e-sigaret concludeert net als de voorgaande dat de kans dat een roker die een e-sigaret met nicotine gebruikt stopt met roken groter is dan als een e-sigaret zonder nicotine wordt gebruikt, en met de oude modellen is dat ongeveer net zo succesvol als een voorgeschreven nicotinepleister. Het bewijs is echter nog steeds gebaseerd op slechts 2 RCT's, al hebben de auteurs 15 lopende studies getraceerd die binnen afzienbare tijd kunnen bijdragen aan een beter gefundeerde conclusie.

In Engeland werd onlangs de angst ontzenuwd dat de e-sigaret rokers zou weerhouden om te stoppen met roken. Uit gegevens van 1200 rokers in de Smoking Toolkit Study bleek dat met de komst van de e-sigaret het aantal stoppogingen niet duidelijk was veranderd, maar dat de kans op succesvol stoppen wel was toegenomen. 

18% van 16-18 jarige MBO en HBO studenten rookt dagelijks

TNO-NIPO bracht in opdracht van het Trimbos-instituut het middelengebruik, inclusief roken, bij 16- t/m 18-jarige studenten op het MBO en HBO in kaart. 33% van hen rookte de afgelopen maand en 18% dagelijks. 17-jarige MBOers rookten de afgelopen maand het vaakst (33%), vergeleken met hun leeftijdsgenoten op het voortgezet onderwijs (VO) (25%) en HBO (23%).
In zijn beleidsreactie concludeert de staatssecretaris dat opleidingsniveau nog steeds een belangrijke risicofactor is en hij onderschrijft het belang van blijvende inzet op preventie.

Zijn alternatieve tabaksproducten minder schadelijk?

In dit RIVM-rapport worden producten besproken waarvan impliciet of expliciet wordt geclaimd dat ze minder schadelijk zijn dan conventionele tabakssigaretten (harm reduction producten). Sigaretten met minder teer, nicotine en koolmonoxide; snus; kruidensigaretten; e-sigaretten; tabak-verhittingsproducten; tabaksproducten met aangepast filter; tabaksproducten met gemodificeerde tabak en tabaksproducten met minder nicotine: de effecten op de langere termijn en de gevolgen op populatieniveau zijn nog onvoldoende duidelijk om een afgewogen oordeel te kunnen geven.

Kankersterfte bij mannen in NL meer dan een derde verminderd

Het aantal mannen dat overlijdt aan een vorm van kanker is in minder dan dertig jaar tijd met meer dan een derde afgenomen, vooral door de afname van sterfte aan long- en maagkanker. De kankersterfte onder vrouwen laat vanaf het begin van de jaren vijftig al een geleidelijke daling zien, maar daalt nu minder hard door een toename van de sterfte aan longkanker, die bijna altijd door roken wordt veroorzaakt.

Hollandse nieuwe

Wanda de Kanter houdt een pleidooi voor effectieve ondersteuning door de overheid van de rookvrije generatie.

Mirte Kuipers stelt vast dat wetten in Europa die de verkoop van tabaksproducten aan minderjarigen verbieden niet tot een afname van rookgedrag bij hen leiden.

Mirjam Severs komt tot de conclusie dat mensen met een chronische inflammatoire darmziekte die roken een lagere kwaliteit van leven hebben en meer kosten.

Matthijs Blankers concludeert dat hulpverleners in de ggz aangespoord kunnen worden hun patiënten bij te staan bij het stoppen met roken door hun houding en zelfeffectiviteit te beïnvloeden.

De LADIS kerncijfers tonen dat in 2015 het aantal hulpvragers in de Nederlandse verslavingszorg met als primaire problematiek nicotine is gestegen tot ruim 800. Op een totaal van 64.821 hulpzoekers is dat nog steeds erg weinig.

Geen extra maatregelen rookruimtes in de horeca

De Tweede Kamer stelde vragen over de toename van het aantal rookruimtes in de horeca en staatssecretaris Van Rijn antwoordde dat er geen sprake is van oneerlijke concurrentie door rookruimtes in de horeca. In de naleving van het rookverbod in de horeca heeft de NVWA samenwerking met gemeentes gezocht. 

WHO pleit voor hogere tabaksaccijns

In reactie op een recent rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) over niet-overdraagbare ziekten (non-communicable diseases, NCD's) die jaarlijks 16 miljoen voortijdige doden veroorzaken, stelt Castro, voorzitter van de NCD Alliance, dat stevigere gezondheidsprogramma's en een verbeterde toegang tot gezondheidszorg nodig zijn. Daarbij springt één instrument boven alle mogelijke maatregelen uit: tabaksaccijns.

Stoptober op stoom

Op 9 september werd voor het derde achtereenvolgende jaar Stoptober, 28 dagen niet roken, afgetrapt. Dit jaar staat de teller al op ruim 50.000 deelnemers. Bij onze Westerburen staat de maand oktober al wat langer in het teken van stoppen met roken. Public Health England, mede-organisator van Stoptober in Engeland, meldde dat in Engeland nog nooit zo weinig mensen hebben gerookt als in 2015: 16,9% (7 miljoen rokers). In 2012 lag dat percentage nog op 19,3%.

Huisarts wil Ureterp rookvrij maken

Huisarts Hilly ter Veer wil het Friese dorp Ureterp (5000 inwoners) als eerste van Nederland rookvrij maken door plekken waar kinderen komen rookvrij te maken. Want 'zien roken, doet roken'. Ter Veer werkt samen met verslavingsarts Robert van der Graaf, die de gesloten jeugdkliniek Het Poortje in Groningen twee jaar geleden rookvrij wist te maken.

Nieuwe voorlichtingsfilmpjes op Youtube

Rokeninfo.nl, de voorlichtingssite van het Trimbos met aparte pagina's voor algemeen publiek en voor professionals, heeft twee nieuwe voorlichtingsfilmpjes gemaakt: Wat doet roken met je conditie en Kun je oud worden als je rookt?

Aangifte tegen tabaksindustrie

Namens Stichting Rookpreventie Jeugd, longkankerpatiënte Anne Marie van Veen en COPD-patiënte Lia Breed heeft advocaat Bénédicte Ficq bij het Openbaar Ministerie aangifte gedaan tegen vier tabaksfabrikanten die actief zijn in Nederland: Philip Morris International, British American Tobacco, Japan Tobacco International en Imperial Tobacco Benelux. Hen wordt poging tot moord, doodslag, zware mishandeling en valsheid in geschrifte ten laste gelegd.

Tabaksverkoop in supermarkten gedaald sinds plaatjes op pakjes

De verkoop van tabaksproducten bij de supermarkten is gedaald sinds het verschijnen van tabaksverpakkingen met afschrikwekkende foto's. Uit cijfers van onderzoeksbureau IRI blijkt dat de verkoop gedaald is van 263 miljoen naar 257 miljoen pakjes. Vorig jaar steeg de verkoop nog van 257 miljoen naar 263 miljoen pakjes. Of er een causaal verband bestaat tussen de nieuwe regels en de afname is niet helemaal duidelijk.

Denemarken streeft naar de eerste rookvrije generatie in 2030

Omdat Deense kankerpatiënten de laagste overlevingscijfers van de Scandinavische landen hebben, wil de regering 333 miljoen dollar inzetten om dat te verbeteren. Een speerpunt is tabaksontmoediging en het streven naar een rookvrije generatie in 2030. Gedacht wordt aan verhoging van accijnzen en het invoeren van plain packaging en een display ban.

Binnenlandse bijeenkomsten

Themadag: kinderen en meeroken, aanpak in de VS. 13 oktober (10-16 uur). Locatie: Trimbos-instituut Utrecht. Toegang gratis. Accreditatie bij het Kwaliteitsregister Stoppen met Roken: 5 punten. Aanmelden bij Danielle Branderhorst.

Forum Alcohol en Drugs Onderzoek. 10 november. Locatie: Zaalverhuur 7, Boothstraat 7, Utrecht

Training Cognitieve Gedragstherapie voor rookstopcoaches, 14 oktober, 4 november en 18 november 2016, Rode Kruis Ziekenhuis, Beverwijk

Nederlands Netwerk voor Tabaksonderzoek (NNvT) congres. 10 februari 2017. Locatie: De Zilveren Vosch te Utrecht. Deadline abstracts: 1 november 2016

Buitenlandse bijeenkomsten

The E-Cigarette Summit 2016: 17 november 2016, the Royal Society, London, UK

SRNT 23rd Annual Meeting, 8-11 maart 2017, Firenze Fiera Congress & Exhibition Center,  Florence, Italië

2017 National Conference on Tobacco or Health, 22-24 maart 2017, Austin, TX, USA

7th ECToH (European Conference on Tobacco or Health), 23-25 maart 2017, Oporto, Portugal