Kun je deze e-mail niet goed lezen? Bekijk dan de online versie.
Nieuwsbrief Tabaksontmoediging | nummer 1 | 16 januari 2018
Column

Vijf jaar columns

Het Nationaal Expertisecentrum Tabaksontmoediging bestaat vijf jaar. Nog eens teruglezen welke thema's de afgelopen jaren onder de aandacht kwamen of hoe staatssecretaris Van Rijn aftrapte? 

Onderzoek en projecten

Veel nieuw onderzoek naar effectieve stophulp

De herziene Cochrane review over de invloed van grootschalige mediacampagnes op de rookprevalentie concludeert voorzichtig dat deze campagnes de rookprevalentie verlagen. Een andere herziene Cochrane review vindt dat stophulp door verpleegkundigen zorgt voor meer succesvolle stoppogingen. De auteurs van een Cochrane review over stophulp voor jongeren dringen aan op meer onderzoek naar zowel psycho- als farmacotherapie specifiek voor jongeren. Een nieuwe systematic review concludeert dat stophulp via SMS/tekstberichten de kans op succes van een stoppoging verdubbelt. Een RCT in de VS vond dat een web-based stoppen met roken-interventie op basis van Acceptance and Commitment therapy (ACT) even goed werkt als stophulp volgens het protocol van het National Cancer Institute.

Gevaar van alternatieve rookproducten steeds duidelijker

Jongeren die ooit alternatieve rookproducten hebben geprobeerd, zoals een e-sigaret of waterpijp, hebben twee keer zoveel kans om sigaretten te gaan roken dan jongeren die dit nog nooit hebben geprobeerd, blijkt uit een grote Amerikaanse cohortstudie. Een enquête onder een representatieve steekproef van Amerikaanse jongeren liet zien dat jongeren die wel eens een e-sigaret hadden geprobeerd anderhalf jaar later bijna zeven keer vaker dagelijks sigaretten rookten dan jongeren die nog nooit een e-sigaret hadden geprobeerd. Een causale relatie is echter niet bewezen.

Verbieden mentholsigaret kan leiden tot minder rokende jongeren

Een systematic review vond dat mentholsigaretten onverminderd populair blijven onder jongeren en hen aanzetten tot dagelijks roken. Mentholrokers hebben ook meer stoppogingen nodig en vertonen grotere afhankelijkheid. Al deze resultaten gecombineerd suggereren dat het verbieden van mentholsigaretten zou kunnen bijdragen aan een afname van het aantal rokende jongeren.

Roken tijdens zwangerschap verhoogt de kans op ADHD bij het kind

Een meta-analyse met data van meer dan 3 miljoen vrouwen toont aan dat roken tijdens de zwangerschap een ongeveer 75% grotere kans geeft op ADHD bij het kind. Een andere meta-analyse concludeert dat laagopgeleide vrouwen minder vaak stoppen met roken tijdens de zwangerschap, en omdat zij bij voorbaat al meer kans op een kind met ADHD hebben, zijn ze dubbel de dupe. 

Hollandse Nieuwe

Johanneke van den Berg (UMCU) toont in haar proefschrift aan dat stoppen met roken na een hartinfarct de levensverwachting met gemiddeld vijf jaar verlengt.

Kei-Long Cheung (Universiteit Maastricht) toont aan dat de bestaande stoppen met roken interventies aangevuld met ondersteuning via internet leiden tot lagere kosten en hogere QALY's: dus kosten-effectief.

Petra Hagens (Universiteit Twente) gaat onderzoeken of begeleiding bij minderen met roken in combinatie met nicotine vervangende middelen effectief is om ongemotiveerde COPD-patiënten te laten stoppen.

Ties Keyzer (Onderzoeksredactie tabak NTvG) concludeert dat Nederland, ondanks ambiteuze plannen, niet vooroploopt in tabaksontmoedigingsbeleid.

Gerjo Kok (Universiteit van Maastricht) zet uiteen dat zowel theorie als onderzoek stelt dat schokkende teksten en afbeeldingen op pakjes sigaretten alleen werken als de roker erop vertrouwt dat hij kan stoppen.

Helle Larsen (UvA) valideert een test om de vatbaarheid van jongeren voor roken onder groepsdruk te testen.

Hamdi Mbarek (VU) concludeert dat verder onderzoek nodig is naar de invloed van genetische factoren en hun interactie met omgevingsfactoren op stoppen met roken.

Madelon Minneboo (AMC) toont de effectiviteit aan van intensieve begeleiding door een verpleegkundige bij leefstijlveranderingen, waaronder roken, bij de secundaire preventie van coronair lijden.

Joost Mulder (Trimbos) laat in een rapport en blog zien hoe de Rookvrije Generatie mogelijkheden biedt voor gemeenten om expliciet tabaksbeleid te voeren.

Reinskje Talhout (RIVM) toont ons de impact van een sigarettenontwerp op verschillende aspecten van roken.

Jorien Treur (Radboud Universiteit Nijmegen) laat zien dat jongeren die een e-sigaret of waterpijp gebruiken vaker sigaretten gaan roken.

In de startblokken

Het Trimbos-instituut start in samenwerking met het KWF een onderzoeksproject naar blootstelling aan tabaksrook in de omgeving als risicofactor voor beginnen met roken onder jongeren.

Lopende zaken

Pharos interviewde, in het kader van Promise, laagopgeleide rokende zwangeren.

De nieuwe multidisciplinaire e-learning Rookvrije Start is geaccrediteerd voor huisartsen, kinderartsen, jeugdartsen, gynaecologen, verloskundigen, kraamverzorgenden, (jeugd)verpleegkundigen en praktijkondersteuners.

De RUG doet onderzoek naar de implementatie van de rechten van het kind in de Nederlandse en internationale tabakswetgeving.

Beleid

Accijns op tabaksproducten per 1 april 2018 omhoog

De accijns op sigaretten stijgt 4,1% en dat betekent voor een pakje sigaretten van twintig sigaretten gemiddeld 17 eurocent extra. De accijns op shag stijgt met 7,5%. 

Engeland: publiekscampagne toxische stoffen in tabaksproducten

Public Health England is op 1 januari 2018 gestart met een publiekscampagne waarbij in TV-spotjes wordt gewezen op de giftige stoffen, zoals teer, die in sigaretten aanwezig zijn en die bij roken snel in het bloed worden opgenomen.

Media

Radar extra: de lange arm van de tabaksindustrie

In deze Radar extra-tweeluik van 'Waar rook is: de macht van de tabaksindustrie' wordt   in de delen 1 en 2 onder andere aandacht besteed aan de gevolgen van roken en de vraag waarom sigaretten legaal zijn. De wettelijke maxima van teer en nicotine worden tegen het licht gehouden en de daarbij gebruikte meetmethode. Ook komt de werkwijze van de tabakslobby aanbod. 

Pensioenfonds ABP gaat stoppen met beleggen in tabak

ABP, het pensioenfonds voor overheid en onderwijs, wil alle 3,3 miljard euro aan investeringen in tabak en kernwapens verkopen. Dit is een uitvloeisel van een nieuw beoordelingskader voor productuitsluitingen dat ontwikkeld is als aanvullend instrument in het duurzaamheidsbeleid van het ABP.

Kruidvat en Trekpleister stoppen met de verkoop van sigaretten

De drogisterijen Kruidvat en Trekpleister stoppen met de verkoop van sigaretten. Verwacht wordt dat in 2019 de sigaretten voorgoed uit de schappen verdwijnen, omdat sigaretten niet meer in het concept van health-winkels passen.

Roken tot je grote teen eraf moet

Naast vaatchirurg is Teijink activist. Samen met ClaudicatioNet deed hij aangifte tegen de tabaksindustrie. Zijn grootste wens een volledig verbod op sigaretten. Dagelijks komt Teijink in aanraking met de gevolgen van nicotine-verslaving, in zijn ogen slachtoffers van de tabaksindustrie. Ook Charlotte Pelt voelt zich slachtoffer. Als 14-jarige scholier raakte zij verslaafd aan roken en nu doet ze als eerst "gezonde" roker aangifte tegen de tabaksindustrie.

Stoppen met roken doe je niet zomaar

Elk jaar zoeken vele rokers hulp bij het stoppen met roken, desondanks is een stoppoging vaak onsuccesvol. Volgens verslavingsarts Robert van de Graaf moeten we een stoppoging niet onderschatten. Hij wil gespecialiseerde verslavingszorg opzetten voor rookverslaafden. In Nieuwsuur vertelt hij hoe zware rokers te ondersteunen bij hun stoppoging.

Eerste volledig rookvrije ziekenhuis van Nederland

Sinds 1 januari noemt het Medisch Centrum Leeuwarden (MCL) zich het eerste volledig rookvrije ziekenhuis van Nederland. Alle rookhokjes zijn verwijderd. Rokende patiënten krijgen nicotinevervangende middelen.

Geen horeca rookverbod in Oostenrijk

In 2015 was reeds een wet aangenomen welke roken in de horeca verbood, deze zou in mei 2018 in werking treden. Echter, de nieuwe regering heeft de wet onder het mom van 'vrijheid van keuze' geschrapt uit het nieuwe regeerakkoord. Op deze manier zou het bestaansrecht van met name kleine restaurants gewaarborgd zijn en behouden duizenden mensen hun baan volgens de partijvoorzitter van de extreemrechtse ÖVP.

Agenda

Binnenlandse bijeenkomsten

9 februari 2018: het Nederlands Netwerk voor Tabaksonderzoek (NNvT) congres, De Zilveren Vosch in Utrecht. 

Buitenlandse bijeenkomsten

SRNT 24th Annual Meeting, 21-24 februari 2018, Hilton Baltimore, Baltimore (MD), VS.

17th World Conference on Tobacco or Health (WCToH), 7-9 maart 2018, Kaapstad, Zuid-Afrika.

The E-Cigarette Summit, 30 Apr 2018, Washington Marriott Georgetown, Washington DC, VS.

ENSP International Conference on Tobacco Control 2018, 14-16 juni 2018, Madrid, Spanje.

Volgende nieuwsbrief

Verschijningsdatum: dinsdag 20 februari 2018.

Gastredacteuren

Gastredacteuren

Deze nieuwsbrief werd samengesteld door Rianne Mors en Marten Ras, coassistenten van het Universitair Medisch Centrum Utrecht.

Redactie:

Esther Croes
Toine Ketelaars
tabaksontmoediging@trimbos.nl

www.trimbos.nl
www.rokeninfo.nl

Volg ons op twitter

copyright © Trimbos-instituut 2016