Roken treft samenleving snoeihard

Longarts Wanda de Kanter, die vandaag voor de tweede keer de Vrouw in de Media Award ontvangt, haakt in deze column aan bij het SEO-rapport naar de kosten van roken.

Hoe voorkom je dat kinderen gaan roken?

Volgens een systematische review en meta-analyse lijken gezinsinterventies het beste te werken, en is een autoritatieve opvoedstijl (betrokken ouders die duidelijke grenzen stellen) een effectieve ingrediënt in het voorkomen dat kinderen gaan roken. Een meta-analyse van 288 schoolprogramma's gericht op het voorkomen en verminderen van middelengebruik benadrukt dat een programma goed moet aansluiten bij het ontwikkelingsstadium van de jongere. Ook interventies door leeftijdsgenoten kunnen effectief zijn, al is het bewijs mager.

Toegankelijkheid tabak kan aantal rokende jongeren beïnvloeden

Een groter aantal verkooppunten van tabak, het ontbreken van leeftijdscontrole en een gebrekkige naleving van de leeftijdsgrenzen zijn geassocieerd met meer ooit-rokende jongeren en het idee dat tabak makkelijker beschikbaar is, toont een onderzoek in 50 steden in de VS.

Na een jaar zijn NVM en varenicline even effectief

Een RCT onder meer dan 1000 rokers die 12 weken werden behandeld met (1) alleen een nicotinepleister, (2) een nicotinepleister met een nicotine kauwtablet of (3) varenicline toonde dat na een half jaar de drie behandelopties even effectief waren. Na een heel jaar was in elke groep ongeveer een vijfde nog steeds gestopt met roken. Hoewel alle behandelingen goed werden verdragen, kwamen in de varenicline groep wel wat meer bijwerkingen voor, zoals misselijkheid en slapeloosheid. 

Door e-sigaret meer rokers die stoppen

In Engeland is de electronische sigaret de belangrijkste nicotinevervanger geworden. Een schatting toont dat de e-sigaret in 2014 in Engeland zou hebben bijgedragen aan 16.000 tot 22.000 extra stoppers.

Hollandse Nieuwe

Fiona Benson (UvA) is gepromoveerd op onderzoek naar effectieve manieren waarop stoppen-met-roken interventies kunnen worden ingezet in sociale achterstandsgebieden.

Mirte Kuipers (UvA) vond dat sociaal-economische verschillen in rookgedrag van jongeren vooral samenhangen met het roken door de ouders zelf en hun opvoedstijl en niet zozeer met de specifieke rookopvoeding van de ouders.

Mirte Kuipers (UvA) vond ook dat de display ban die in 2012 in Engeland werd ingevoerd niet direct tot minder roken heeft geleid, maar wel op langere termijn werd gevolgd door een daling die niet door andere factoren (zoals prijs of e-sigaretgebruik) kon worden verklaard.

Sigrid Troelstra (UvA) zag dat bij beleidswijzingen op het gebied van tabaksontmoediging er op korte en middellange termijn vaker wordt gegoogled op stoppen-met-roken informatie.

Natascha de Hoog (OU) ontdekte dat bij rokende hartpatiënten het maken van actie- en coping-plannen en de mate van zelfeffectiviteit kunnen voorspellen of iemand stopt met roken.

Suzanne van de Nobelen (RIVM) maakte een overzicht van de methodes om de verslavende werking van de verschillende additieven die aan tabaksproducten worden toegevoegd vast te stellen.

De Hartstichting publiceerde een infosheet over hart- en vaatziekten door roken.

Debat in Tweede Kamer over wijziging Tabakswet ter implementatie van de EU Tabaksproductenlijn (TPD)

28 januari j.l. was het laatste debat in de Tweede Kamer over het wetsvoorstel waarmee de Tabakswet in overeenstemming wordt gebracht met de TPD. TabakNee analyseerde enkele onderwerpen uit het debat, waaronder plain packaging, minder verkooppunten, een display ban en het besteden van 1% van de tabaksaccijnzen voor rookpreventie. Het wetsvoorstel wordt nu in de Eerste Kamer behandeld.

Rookvrije schoolpleinen in 2020

De Tweede Kamer heeft ingestemd met een voorstel van de ChristenUnie om alle schoolpleinen per 1 januari 2020 wettelijk verplicht volledig rookvrij te maken. Van de middelbare scholen heeft nu iets meer dan de helft een rookvrij schoolplein.

Inzet ID-scanners bij leeftijdscontrole tabak niet automatisch in strijd met wet

Dat meldt de Autoriteit Persoonsgegevens aan Van Rijn. Het is van belang welke gegevens worden gescand en hoe de scanner wordt toegepast. Om de naleving van de leeftijdsgrenzen voor tabak te verbeteren, is het toezicht door de NVWA al eerder geïntensiveerd, antwoordde de staatssecretaris op Kamervragen. 

Rookvrij opgroeien start in de buik

Staatssecretaris Van Rijn start een campagne om roken voor, tijdens en na de zwangerschap tegen te gaan. Kennis over de gevaren van roken en de sociale norm staan centraal. Zowel professionals als de directe omgeving van zwangeren worden betrokken.

Stoppen met roken soap van start

Iedere dag beginnen ongeveer honderd kinderen met roken. Van hen wil tien procent binnen een maand weer stoppen. Hoe doe je dat? Volg Rejan en Nick in de drie-delige soap 'Ik stop' van het Trimbos-instituut.

NRC checkt: roken doodt zelfs tweederde van de rokers

'Tabak is het enige legale product dat de helft van zijn regelmatige gebruikers doodt' stelde de WHO onlangs. De NRC checkte die bewering, raakte even in verwarring en beoordeelde de uitkomst aanvankelijk als 'ongefundeerd', omdat niet rechtstreeks aangetoond zou zijn dat de helft van de rokers doodgaat aan roken. Totdat nrc.checkt werd gewezen op een grootschalige Australische studie die concludeerde dat wel tweederde van de sterfte onder huidige rokers aan het roken is toe te schrijven. NRC rectificeerde het eindoordeel naar 'grotendeels waar'.

Zorg in Nederland is beste van Europa behalve op rookgebied

De Nederlandse zorg is volgens het Zweedse onderzoeksbureau Health Consumer Powerhouse de beste van Europa. Het onderzoeksbureau inventariseert jaarlijks de zorgontwikkeling in 36 Europese landen. Nederland staat al sinds 2005 in de top drie. Op één gebied is nog altijd verbetering te behalen, stellen de onderzoekers, namelijk bij het preventieve rookbeleid.

VS verbieden e-sigaret in vliegtuigen

Ook het Amerikaanse ministerie van Transport heeft nu het gebruik van elektronische sigaretten aan boord van de commerciële luchtvaart verboden. Het verbod geldt voor alle Amerikaanse en buitenlandse toestellen die in de VS vliegen, het land binnenkomen of verlaten. In Europa hebben verschillende luchtvaartmaatschappijen al eerder een verbod ingevoerd.

Volgend nummer Nieuwsbrief

De volgende Nieuwsbrief (nummer 3 | 2016 ) verschijnt op dinsdag 19 april.

Buitenlandse congresagenda

Smoking Cessation in Mental Health, 22 April 2016, Hallam Conference Centre, London, UK

Respiratory Health and Smoking Science Summit 2016, 24-26 mei 2016, London, UK

SRNT Europe, 8-10 september 2016, Praag, Tsjechië

Society for the Study of Addiction Symposium, 10-11 November 2016,  Park Inn hotel, York, UK

7th ECToH (European Conference on Tobacco or Health), 23-25 maart 2017, Oporto, Portugal